Konsultant medyczny online
Sklep dyżurny Focha 33
Dział Handlowy
to połączenie dwóch angielskich słów : „smoke” czyli dym oraz „fog”-mgła. Smog jest to właśnie „chmura” dymu i mgły tworząca się przez zanieczyszczenia atmosferyczne. W smogu znajdują się zanieczyszczenia takie jak: pyły i gazy pochodzące z zakładów przemysłowych, z gospodarstw domowych oraz tworzone przez samochody spaliny i produkty ich przemiany.
-kwaśny, przemysłowy lub zimowy, inaczej Londyński-nazwa pochodzi od stolicy Wielkiej Brytanii, w której panował smog między 5 a 9 grudnia 1952 roku: powstaje najczęściej jesienią oraz zimą, kiedy powietrze jest wilgotne i silnie zanieczyszczone przez gazy kwaśne tj. SO2, CO2 oraz pyły węglowe. Toksyny znajdujące się w powietrzu powodują powstawanie kwaśnych deszczów, zanieczyszczeń i zakwaszeń gleby i wód. Spotykamy go tam gdzie mieszkania są ogrzewane węglem niskiej jakości, innymi paliwami stałymi czy często śmieciami oraz odpadami. Stanowi duże zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi oraz zwierząt.
-fotochemiczny, utleniający, letni bądź suchy tak zwany Los Angeles- to tam 26 lipca 1943 roku pojawił się tak duży smog tego typu: tworzy się latem kiedy temperatura powietrza wynosi od 24oC i występuje silne nasłonecznienie. W składzie takiego smogu możemy znaleźć m.in. węglowodory alifaktyczne oraz aromatyczne np. benzen, diatlenek azotu, tlenek węgla, aldehydy i inne. W skutek przemian chemicznych tych związków powstają toksyny, które ciężko znaleźć w innych przemianach. Smog ten przybiera brunatną barwę oraz ogranicza widoczność do około kilkuset metrów.
Według Najwyższej Izby Kontroli jakość powietrza w naszym kraju jest najniższa w całej Unii Europejskiej. Miasta w Polsce, w których najczęściej pojawia się smog to: Kraków, Wrocław, Katowice czy też Warszawa jest to kilka miast z pośród 33 najbardziej zanieczyszczonych w UE. Dużym problemem jest wielokrotne przekraczanie przez Polskę norm Światowej Organizacji Zdrowia odnośnie zanieczyszczenia powietrza.
-pył zawieszony czyli cząsteczki unoszące się w powietrzu nie widoczne gołym okiem:
• PM10 jest to cząstka której średnica wynosi mniej niż 10 mikrometrów dla porównania przeciętny ludzki włos jest grubości od 50 do 70 mikrometrów a ziarno piasku 90µm. Normy tego pyłu w Polsce to 50 µg/m3 dziennie. Dni przekraczających to stężenie nie powinno być ponad 35 w roku. W 2011 roku niektóre Polskie miasta przekraczały normę średnio przez 129 dni a w 2017r. limit ten został wyczerpany już w lutym przez 16 miast w naszym kraju. Stężenia tego pyłu są bardzo duże i sięgają do kilkuset procent norm.
• PM2,5 jest to cząstka której średnica wynosi mniej niż 2,5 mikrometra i jest to już bardzo malutka cząsteczka, która może przenikać do krwi i w ten sposób rozprzestrzeniać się po całym naszym organizmie. Niestety w wypadku tych pyłów Polska wypada również źle w porównaniu do reszty krajów UE. Aż 7 stacji pomiarowych spośród 10 w Unii Europejskiej SMOG w Krakowie SMOG w Krakowie o wykazywanym najwyższym poziomie tego pyłu znajduje się w naszym kraju i są nimi: trzy punkty w Krakowie, Nowy Sącz, Godów, Przemyśl i Katowice. -benzo[a]piren to związek chemiczny o bardzo silnym działaniu mutagennym i rakotwórczym. Jest to jeden z wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA). Niestety również w tym wypadku Polska znajduje się w czołówce jeśli chodzi o przekraczane normy jego stężenia. Szczególnie niepokojące jest to, iż normy stężeń są przekraczane również w małych miasteczkach. Dopuszczalny średnioroczny poziom B(a)P to 1 ng/m3 przy czym w 2015 roku Kraków przekroczył ją ośmiokrotnie. W złej sytuacji są też miasta :Nowa Ruda, Nowy Targ, Opoczno, Rybnik, Sucha Beskidzka, Proszowice czy Nowy Sącz.
Negatywny wpływ zanieczyszczeń powietrza na nasze zdrowie niewątpliwie istnieje wskazują na to liczne badania prowadzone na całym świecie. Świadomość Polaków na temat wpływu i następstw zdrowotnych narażenia na zanieczyszczenia powietrza jest wyraźnie nie wystarczająca. Szacuje się, że w Polsce z powodu smogu co rok przedwcześnie umiera ok. 43000 ludzi. Zarówno krótkoterminowa jak długoterminowa ekspozycja na smog ma wpływ na długość i jakość życia, zapadalność na choroby nowotworowe czy choroby układu oddechowego, nerwowego, krążenia, jak również przebieg ciąży czy rozwój dziecka. To właśnie kobiety w ciąży, ludzie starsi, dzieci bądź osoby cierpiące z powodu chorób układu oddechowego i układu krążenia stanowią największą grupę ryzyka. W Krakowie zostały przeprowadzone badania, ukazujące, iż kobiety w ciąży które oddychały powietrzem z wysokim stężeniem benzo(a)pirenów i pyłów zawieszonych rodziły dzieci o niższym wzroście, niższą wagą urodzeniową, mniejszym obwodzie głowy, niższym ilorazie inteligencji czy niższymi wartościami całkowitej objętości oddechowej płuc niż kobiety w grupie kontrolnej. Dzieci te są mniej odporne na infekcje co wiąże się z większym ryzykiem zachorowań np. na astmę czy inne choroby układu oddechowego. [5] Istnieje wiele negatywnych skutków zdrowotnych ekspozycji na zanieczyszczone powietrze są to m.in.: -choroby układu oddechowego: astma oskrzelowa, rak płuc, infekcje dróg oddechowych np. zapalenie płuc, przewlekła obturacyjna choroba płuc, problemy z oddychaniem, ból gardła, kaszel, katar, zapalenia zatok; -choroby układu krwionośnego: zawał mięśnia sercowego, nagłe zatrzymanie krążenia, nadciśnienie tętnicze, choroba niedokrwienna serca, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca, miażdżyca obwodowa; -choroby układu nerwowego: udar mózgu, nowotwór mózgu, zmiany strukturalne w mózgu, problemy z koncentracją i pamięcią, Alzheimer, niepokój i stany depresyjne, szybsze starzenie się układu nerwowego, ADHD (nadpobudliwość), upośledzenie funkcji poznawczych, ubytek inteligencji; -choroby układu rozrodczego: bezpłodność, rak szyjki macicy, przedwczesny poród, obumarcie płodu;
Głównym źródłem zanieczyszczeń powietrza w Polsce są gospodarstwa domowe. Dlatego działaniem priorytetowym powinno być zmniejszenie emisji pochodzących z budynków jednorodzinnych. Każdy z nas może zrobić coś, aby poprawić czystość powietrza w Polsce: -wymień stary piec na nowy: najlepszym rozwiązaniem będzie ogrzewanie domu z miejskiej sieci, gazem bądź za pomocą pompy ciepła. Innym rozwiązaniem może być nowoczesny certyfikowany kocioł na drewno, pelet lub węgiel; -nie spalaj śmieci: spalanie w piecach śmieci powoduje dostawanie się do powietrza rakotwórczych toksyn. Dlatego jeśli widzisz, iż ktoś pali śmieci powiadom anonimowo odpowiednie służby: policję czy też straż miejską. Uchronisz swoją rodzinę i pobliskich mieszkańców przed szkodliwymi związkami chemicznymi; -zmień kiepski opał na lepszy jakościowo: nowoczesne kotły spalają dużo mniej paliwa dlatego zainwestuj w dobrej jakości opał, koszt ogrzania domu na pewno nie wzrośnie; -ociepl swój dom: gdy okna, drzwi nie są szczelne bądź ściany są mało ocieplone dużo szybciej ucieka z domu ciepło, trzeba zużyć więcej opału jak również więcej pieniędzy, -zainstaluj odnawialne źródła energii np. instalacja fotowoltaiczna, mała elektrownia wiatrowa, pompa ciepła, kolektory słoneczne bądź kotły na biomasę; -zredukuj jazdę samochodem: bardzo dużo zanieczyszczeń tworzy się ze spalania paliwa z starych samochodów z silnikiem diesla, dlatego warto kupić samochód na gaz lub benzynę, najlepiej jednak jeśli skorzystasz z transportu publicznego z roweru bądź pójdziesz pieszo;
Coraz częściej o złym stanie powietrza możemy dowiedzieć się z prasy, internetu, telewizji, ale nie zawsze komunikaty te są pisane w jasny, zrozumiały sposób. Okazuje się, że dotarcie do informacji o stanie powietrza w danym dniu nie jest takie proste i wymaga od nas poświęcenia większej ilości czasu. Jednym z lepszych źródeł są aplikacje w smartfonach, gdzie na bieżąco możemy monitorować stan naszego powietrza, lecz nie oszukujmy się, nie każdy ma dostęp do tego rodzaju urządzeń np. ludzie starsi. Największy udział mediów w informowaniu o zanieczyszczeniach powietrza jest w województwie Małopolskim.
Jeśli już dowiesz się że w powietrzu jest wysokie stężenie zanieczyszczeń:
-ogranicz przebywanie na dworze swoich dzieci oraz własne do minimum, jeśli jest to możliwe zostań w domu,
-nie wietrz mieszkania,
-jeśli już musisz wyjść na zewnątrz konieczniezałóż maskę przeciwpyłową,
-jeśli w twoim mieście smog to częste zjawisko zainwestuj w inhalator,
-nie uprawiaj sportu na zewnątrz,
-włącz odpylacz powietrza,
-skontaktuj się z lekarzem jeśli cierpisz na choroby układu oddechowego bądź układu krążenia.
Więcej informacji znajdziesz w sklepie medycznym w Krakowie.
mgr fizjoterapii Wiktoria Bożkiewicz Piśmiennictwo:
1. „Strategia walki ze smogiem” dr Krzysztof M. Księżopolski http://isecs.eu/wordpress/wp-content/uploads/2017/05/Raport_Smog.pdf
2. „Co wiemy o smogu” Stowarzyszenie Krakowski alarm smogowy. http://www.krakowskialarmsmogowy.pl/text/dopobrania
3. „Smog w środowisku miejskim” Ivan Makhniashvili, Zbigniew Makles Bezpieczeństwo Pracy Nauka i Praktyka 7-8/2006, s:20-23
4. „Wpływ zanieczyszczeń powietrza na zdrowie” dr Jakub Jędrak, prof. Ewa Konduracka, dr hab. inż. Artur Jerzy Badyda, dr med. Piotr Dąbrowiecki ISBN 978-83-943065-0-2
5. ”Oddziaływanie zanieczyszczeń powietrza drobnym pyłem zawieszonym i wielopierścieniowymi węglowodorami aromatycznymi w okresie prenatalnym na zdrowie dziecka.” Katedra Epidemiologii i Medycyny Zapobiegawczej UJ CM oraz Fundacja Zdrowie i środowisko,Wiesław Jędrychowski, Renata Majewska, Elżbieta Mróz, Elżbieta Flak i Agnieszka Kiełtyka